Nieuw kabinet wil lokale omroep zélf gaan betalen

Het nieuwe kabinet, dat begin volgend jaar moet aantreden, wil de financiering van lokale omroepen niet meer overlaten aan de gemeenten, maar overstappen op landelijke financiering. Op die manier wil het kabinet de “onafhankelijkheid van de pers op lokaal niveau beter waarborgen”, zo staat in het vandaag gepresenteerde regeerakkoord.

Verder zegt het kabinet ‘extra’ te willen investeren in lokale omroepen. Hoeveel extra is niet duidelijk. Wel dat er 30 miljoen euro structureel extra wordt geïnvesteerd in alle publieke (ook landelijke) media. “Persvrijheid is onmisbaar voor een goed functionerende democratie”, aldus het nieuwe kabinet.

Discussies
Met de verschuiving van de financiering van lokale omroepen van gemeenten naar het Rijk zou wellicht een einde komen aan de voortdurende discussies in gemeenteraden over bekostiging van de lokale omroep. Deze zijn ook in Amstelveen vaak gevoerd. Momenteel krijgen gemeenten met een lokale omroep van het Rijk hiervoor een bijdrage via het zogeheten gemeentefonds. Dat geld moeten ze dan weer beschikbaar stellen aan de lokale omroep.

Soms begint echter dan het gesteggel, zoals in Amstelveen. Over de precieze hoogte van de jaarlijkse overheidsbijdrage aan de lokale omroep (officieel € 1,39 per huishouden per jaar) en of die bijdrage verplicht is, heeft de Amstelveense gemeenteraad afgelopen jaren vaak gesproken.

Voor 2021 heeft de Amstelveense gemeenteraad besloten RTVA, dat beschikt over een officiële uitzendlicentie van het Commissariaat voor de Media, een jaarbijdrage te geven van circa 60.000 euro. Daarnaast is uit het budget voor de lokale omroep een even grote bijdrage gegeven aan de nieuwe organisatie AAN, die niet beschikt over een licentie. Aan de bekostiging van de lokale omroep heeft de gemeenteraad vele uren vergadertijd besteed, met in maart 2021 als slotconclusie dat dit eigenlijk geen taak is voor de gemeenteraad.

Adviesraad
De gemeenteraad heeft in maart met een meerderheid van stemmen een motie aangenomen, waarin het College van B en W wordt opgeroepen voor 31 december van dit jaar een voorstel te doen voor een onafhankelijke adviesraad lokale media, die de gemeenteraad advies zou kunnen geven over bekostiging van lokale media. Op die manier zouden subsidieaanvragen buiten de lokale politieke discussie en beoordeling gehouden kunnen worden, vond een meerderheid van de raad. Hoewel 31 december snelt nadert, is het College van B en W nog niet gekomen met een voorstel voor een onafhankelijke adviesraad.

Het nieuwe kabinet vindt zulke adviesraden eigenlijk ook niet nodig. Het denkt dat onafhankelijke beoordeling beter gewaarborgd kan worden, door gemeenten buitenspel te zetten bij het vaststellen van de hoogte van de subsidie. Voor deze maatregel is de laatste tijd al vaker gepleit, onder andere door de Raad voor het Openbaar Bestuur en de Raad voor Cultuur. Wanneer het voorstel werkelijkheid zal worden, staat niet in het regeerakkoord.