Aanhoudende onrust in Badhoevedorp over PFAS-installatie Schiphol

Gisteravond organiseerde Schiphol een informatieavond voor mensen die ongerust zijn over de milieu- en gezondheidseffecten van een geplande PFAS-wasinstallatie vlakbij Badhoevedorp. “Het vertrouwen komt te voet en gaat te paard”, zo erkende Schiphol-manager Sybren Hahn.

Maar door het wantrouwen van de burgers te benoemen, wist hij de onrust niet te bedwingen. Naar schatting zo’n 150 burgers namen de moeite om naar de goednieuwsshow van Schiphol te komen. Conclusie van de avond, volgens een sarcastische tweet van aanwezig gemeenteraadslid Ronald Fransen (GroenLinks Aalsmeer): “Niets aan de hand”.

Maar er is wel degelijk iets aan de hand. Een onderwijzeres met hobbykippen die op enkele honderden meters afstand van het Schiphol-terrein woont, toont bewijs van veel te hoge PFOS-waarden in haar kippeneieren. De aanwezige Schiphol-medewerkers wuiven haar weg. “Het is niet gezegd dat deze PFOS van ons afkomstig is. Er zijn honderden andere bronnen en bij ons gaat het vooral om PFOS”, aldus een deskundige in dienst van Schiphol.

Wijzen naar anderen
Nadat de microfoon bij de vrouw werd weggetrokken, toont ze haar testbewijs waarop duidelijk te lezen is dat de eieren inderdaad vooral met PFOS zijn besmet. Eten durft ze de eieren niet meer. Ze vindt het ongeloofwaardig dat Schiphol nu naar “andere mogelijke bronnen”, terwijl de hele regio rond Schiphol juist vooral met PFOS verontreinigd is. PFOS is één van de giftigste van duizenden varianten binnen de PFAS-groep.

Een cameraploeg van Hart van Nederland werd de toegang tot de bijeenkomst in Lijnden ontzegd door het aanwezige Schiphol-personeel. De journalisten zagen zich gedwongen om voor de ingang genodigden te interviewen.

Het publiek maakt zich vooral zorgen over de gevaren voor de gezondheid en het milieu. Een van de aanwezigen oppert de mogelijkheid dat er PFAS zou worden toegevoegd aan kerosine, wat een verklaring zou kunnen zijn voor de wijde verspreiding van het gif rond Schiphol. Manager Hahn: “Dat weet ik niet, maar ik ga het uitzoeken. Als we het weten, zetten we het op de website.”

Schiphol heeft in een poging de onrust onder burgers in te dammen inmiddels een heuse subsite opgezet over de eigen PFAS-problematiek.

Geen metingen
Na afloop van de sessie blijken omwonenden allerminst gerustgesteld. In hun ogen zijn de risico’s te groot, heeft Schiphol in het verleden aangetoond vaak onzorgvuldig om te gaan met de gifgrond en zijn ze bang dat een herhaling niet is uitgesloten. Zo wil Schiphol niet tijdens de jaren waarin de grond gewassen wordt meten of er PFAS ontsnapt uit het proces. Ook blijven grote twijfels bestaan over de manier van opslaan van de gifgrond onder zeiltjes.

Aanwezige raadsleden zien het liefst dat Schiphol een volledig nieuwe vergunningaanvraag start, maar dan inclusief een milieueffectrapportage en vallend onder de nieuwe Omgevingswet. Die vergunning moet dan ook worden aangevraagd voor het geheel van installatie en opslagdepots. De huidige vergunningen zijn separaat aangevraagd voor depots en wasinstallatie en vallen nog onder de oude en minder strenge Wet milieubeheer.

Schiphol piekert daar niet over, zo blijkt uit antwoorden op vragen die Peter Boerman (GroenLinks) en Hans Spijker (Eén Haarlemmermeer) enkele weken geleden stelden in de gemeenteraad van Haarlemmermeer. Die antwoorden werden gistermiddag aan de raad toegestuurd, vlak voor de informatieavond van Schiphol.

Ook herrie en veel vrachtverkeer
Overigens bleek gisteravond dat de wasinstallatie ook flinke herrie zal gaan maken. Om die reden heeft Schiphol de geplande locatie zelfs enkele honderden meters verplaatst, weg van de bebouwing. “Anders konden we niet binnen de geluidsnormen blijven”, aldus een van de aanwezige Schiphol-medewerkers.

In de wasinstallatie wil Schiphol in drie jaar tijd vooralsnog zo’n 200.000 ton gifgrond reinigen. Twintig procent daarvan is niet te reinigen en moet per vrachtwagen afgevoerd worden over de smalle weggetjes die naar het depot leiden. Dat zijn duizenden vrachtwagens met zwaar verontreinigde gifgrond die onder meer langs een kinderdagverblijf gaan rijden.

Een aanwezige die woont aan één van die weggetjes vraagt aan de Schiphol-medewerkers op het podium of zij zo’n installatie zélf in hun achtertuin zouden wensen. Een antwoord blijft uit, de vraag wordt bestempeld als ‘te persoonlijk’.

Zwaar verontreinigde actieve kool
In de wasinstallatie zorgt actieve kool voor de afscheiding van het gif uit het waswater. In totaal zal er steeds zo’n 30 ton kool in de filters worden geplaatst, aldus een aanwezige medewerker van de leverancier van de installatie. Die kool raakt gedurende het proces zwaar verontreinigd met PFAS en moet – ook per vrachtwagen – worden afgevoerd naar een streng gecontroleerde verbrandingsinstallatie.

De aanwezige burgers merken op dat Schiphol alleen grond van het eigen terrein gaat wassen, maar dat de verontreiniging inmiddels in de hele regio is doorgesijpeld. Schiphol geeft daarop aan niet buiten de eigen hekken te willen kijken, wederom omdat het “niet is gezegd dat de vervuiling van het vliegveld afkomstig is”. Bij verontreinigingen zoals van de onderwijzeres met hobbykippen, zal Schiphol geen assistentie verlenen om tot bodemsanering te komen. Dat moeten de gedupeerden maar zelf oplossen, zo is de conclusie.

Hoewel Schiphol stelt dat het hele proces van gifwassen en opslag streng in de gaten wordt gehouden, blijkt uit de antwoorden op de raadsvragen eerder die dag dat ruim een jaar is verstreken sinds de laatste controle ter plaatse. Zelf zegt manager Hahn dat er iedere dag zal worden geïnspecteerd of de zeiltjes nog wel goed over de gifgrond liggen en niet gescheurd zijn.

Opnieuw vissterfte
Op de vraag waarom Schiphol geen loods plaatst over de gifgrond, vertelt de aanwezige bodemspecialist dat zo’n maatregel volgens haar geen toegevoegde waarde heeft. “We doen er al alles aan om verspreiding te voorkomen.” De kans is echter levensgroot dat bij een nieuwe vergunningaanvraag onder de Omgevingswet wél loodsen verplicht zouden zijn.

Het gaat bij Schiphol immers om het filteren van een zeer giftige en kankerverwekkende PFAS-variant. Enkele grammen van het spul in een Olympisch zwembad vol met vis, zou 80 procent doen sterven, zo becijferde het RIVM al eens.

Gisteren meldde Hoogheemraadschap Rijnland veel berichten binnen te hebben gekregen van dode vissen in de omgeving van onder meer Badhoevedorp, Lijnden en Aalsmeer, alle gelegen aan het luchthaventerrein. Inmiddels wordt het water getest. De oorzaak van de vissterfte is nog niet bekend.

Ruim 600 bewoners van Badhoevedorp maakten bezwaartegen de komst van het gifdepot op die locatie. Al hun bezwaren werden afgewimpeld door de gemeente Haarlemmermeer. Zij gaan nu bij de rechter in beroep tegen die beslissing in een ultieme poging om hun leefomgeving te beschermen.

foto Schiphol-manager Sybren Hahn probeert de zaal in Lijnden te sussen (eigen foto)