College Amstelveen stuurt raad met kluitje in het riet over Schiphol

Na een ‘stadsgesprek’ over de vernietigende rol van Schiphol in Amstelveen, stelden gemeenteraadsleden vragen aan het college van burgemeester en wethouders. De antwoorden zijn om te janken en tonen aan dat burgers in dit dossier niets hoeven te verwachten van hun stadsbestuur.

Burgers uitten op 7 maart 2023 in het gesprek met onder meer verantwoordelijk wethouder Adam Elzakalai hun zorgen over de geluidsoverlast, de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen en de grootschalige PFAS-vervuiling die zich inmiddels uitstrekt tot binnen de grenzen van de gemeente Amstelveen.

De fracties van onder meer ChristenUnie, GroenLinks en de lokale partij bbA wilden meer weten na de bezorgdheid binnen de achterban in levenden lijve te hebben gezien.

Zo wilden de raadsleden weten waarom een van de twee geluidsmeetpunten binnen Amstelveen al maandenlang buiten werking is. Volgens het college wordt dit veroorzaakt door een stroomafsluiting, maar is het einde van de levensduur van het meetpunt toch in zicht, zodat geen haast is gemaakt met reparatie.

College wil eigen geluidsmeetpunt opgeven
Amstelveen wil dat onafhankelijke meetpunt nu laten vervangen door een gratis meetpunt van Schiphol. Dat scheelt fors in de kosten, maar aangetoond is dat deze Nomos-meetpunten meer dan 90 procent van het vliegverkeer niet als zodanig herkennen en daarom notoir onbetrouwbaar zijn.

Door het meetpunt van bureau Geluidconsult de vervangen met een Nomos-punt verdwijnt ook de jaarlijkse rapportage die het bureau jaarlijks produceert. Dat verslag is kritisch en deskundig opgesteld, met goed vergelijkbare resultaten. Al zo’n dertig jaar lang meet Geluidconsult de vliegtuigen op dezelfde manier, zodat een consistent beeld ontstaan is van de (groeiende) overlast. Nomos levert geen maatwerk-rapportages, laat staan kritische of zelfs maar betrouwbare rapporten.

De raadsvraag of de locatie van het meetpunt kan worden verplaatst naar een plek onder de vliegroute in plaats van de huidige plaatsing op circa 300 meter afstand, blijft (bewust?) onbeantwoord door het college.

Experimenteerregeling pakt verkeerd uit
Veel zorgen bestaan er over de experimenteerregeling waarmee minister Harbers tijdelijk extra geluidsruimte voor Schiphol wil creëren. Die regeling pakt voor Amstelveen (en Aalsmeer) extreem slecht uit, terwijl veel andere gemeenten in de regio er juist op vooruitgaan.

Het stadsbestuur gaat in zijn antwoorden nauwelijks in op deze zorgen, maar verwijst slechts naar een zienswijze die is ingediend door de BRS en waarin nauwelijks wordt ingegaan op de verslechterende situatie in Amstelveen. De BRS heet voluit de Bestuurlijke Regie Schiphol en is een raad waarin 56 gemeenten en vier provincies gezamenlijk keuvelen over Schiphol.

Op vragen over de mogelijke verslechtering van de luchtkwaliteit in Amstelveen als gevolg van de experimenteerregeling antwoordt het college doodleuk dat de regeling daar niet over gaat. Dat klopt, maar de ophoging van het aantal vliegbewegingen boven de gemeente heeft uiteraard wel gevolgen voor de luchtvervuiling. Die neemt met een groter aantal vliegtuigen niet af, om het maar voorzichtig uit te drukken.

Weinig actie door gemeentebestuur
Een aantal raadsleden wil graag weten wat het college van burgemeester en wethouders nu concreet doet om de burgers van Amstelveen te beschermen tegen de overmatige vliegherrie. In het antwoord komt de wethouder niet verder dan te duiden op de deelname aan de BRS – het samenwerkingsverband van gemeenten en provincies in de regio – en af en toe een eigen gesprekje met Schiphol.

Verzuimd wordt te vermelden dat bestuurders van Amstelveen vrijwel nooit aanwezig zijn bij het BRS-overleg, maar zich liefst door buurgemeenten laten vertegenwoordigen. De prioriteiten liggen kennelijk elders.

Burgers én raadsleden maken zich sinds het verschijnen van het TNO-rapport over de grootschalige uitstoot van zeer zorgwekkende (lees: kankerverwekkende) stoffen door het vliegverkeer grote zorgen over hun gezondheid. De gemeenteraad wil dan ook graag weten of die uitstoot wordt gemeten in de gemeente.

Meten te duur
Daarop volgt een ronduit misleidend antwoord. Het college geeft aan dat er op twaalf plekken NO_x wordt gemeten. Maar het meten van stikstofoxiden heeft helemaal niets te maken met het meten van de kankerverwekkende uitstoot. Even verderop geven de bestuurders aan dat zij niet van plan zijn om meer metingen te gaan verrichten. “Metingen zijn complex en er zijn hoge kosten aan verbonden.”

Of er een afweging is gemaakt van de extra kosten die de ZZS-uitstoot oplevert voor de volksgezondheid, vermeldt het college niet.

De raadsleden willen ook graag weten of dan op zijn minst de gezondheidseffecten van de vliegtuiguitstoot in de gaten worden gehouden, maar op die vraag krijgen ze wederom geen antwoord. Wel schermt het college met het Schone Luchtakkoord – een akkoord dat voor minder luchtvervuiling moet gaan zorgen, maar waarin de meeste zeer zorgwekkende stoffen niet zijn opgenomen.

Het blijft verder in het duister hoe burgemeester en wethouders denken vooruitgang te boeken in het dossier luchtvervuiling. Zonder metingen vanwege te hoge kosten is dat nauwelijks te onderbouwen.

Valse informatie over gifstoffen
Even verderop geeft het college bewust of onbewust valse informatie over de zeer zorgwekkende stoffen. Eerst wordt een heel verhaal opgetuigd over de PFAS-vervuiling op en rond Schiphol, terwijl deze verontreiniging niets te maken heeft met de uitstoot van het vliegverkeer. De vervuiling met de ‘forever chemical’ PFAS is immers ontstaan na het jarenlange structureel gebruik van het spul in blusschuim op het vliegveld.

Het college gaat verder niet in op de vragen die wel te maken hebben met de ZZS-uitstoot van vliegtuigen, maar probeert de gemeenteraad nog om de tuin te leiden met de zinsnede dat de emissies van vluchtige ZZS-stoffen niet in de bodem zullen worden aangetroffen.

Dat is niets meer of minder dan een woordspelletje. Inderdaad zal het vluchtige deel van de uitstoot niet op de bodem worden aangetroffen, maar ZZS bestaat uit veel meer componenten, waaronder zware metalen, benzeen en formaldehyde. Die slaan wel degelijk neer en komen zo in de bodem en het grondwater terecht. Het college gaat er wijselijk niet op in, waarschijnlijk om dure onderzoeken te ontlopen.

Al met al is het niveau van de antwoorden op de terechte raadsvragen om te janken. Antwoorden zijn onvolledig, soms ronduit onjuist, ontlopen de kwesties of worden zelfs compleet geweigerd.

Niet onderbouwde beschuldigingen
Tegelijkertijd verwijt de wethouder luchtvaartzaken, de eerder genoemde Elzakalai, burgerinitiatief SchipholWatch onwaarheden te verspreiden, zonder deze stellingname schriftelijk te willen onderbouwen. Mogelijk kan deze vliegende VVD-keeper eerst eens zijn eigen huis op orde brengen voordat hij een volgende keer goedwillende burgers de maat neemt.

De gebrekkige beantwoording van de raadsvragen illustreert de al jarenlang onveranderde houding van het gemeentebestuur in Amstelveen: oogjes dicht en snaveltje toe. Het hoofdkantoor van KLM ligt immers hemelsbreed op nog geen 300 meter van het gemeentehuis.

Burgemeester en wethouders zijn regelmatig te bewonderen op foto’s van recepties en bedrijfsbezoekjes die de vliegfirma daar organiseert. En al jarenlang ontbreekt enige tastbare actie van het stadsbestuur om de eigen burgers te beschermen tegen de ziekmakende overlast en vervuiling van de vliegtuigen.

Foto SchipholWatch