Column Jacobine van den Hoek: Kunst en Cobra

Er heerst een serene rust in het Cobra museum. Als vanzelf ga ik langzamer lopen en bij elk kunstwerk sta ik even stil. Dan begint het kijken, het zoeken naar herkenbaarheden of naar dat wat schuurt. Want die kenmerken zorgen ervoor dat er bij het observeren iets met me gebeurt. Zo bezocht ik jaren terug de Cobra collectie. Ik deed werkelijk mijn best om de kunst te waarderen, maar ik vond het tweedimensionale werk kinderlijk eenvoudig en allesbehalve mooi. De teksten met uitleg naast de schilderijen maakten veel goed.

De Cobra stijl was een reactie op de afschuwelijke jaren van ’40-’45, de tijd waarin kunst realistisch moest zijn. Onder bewind van de Duitsers moest alles kloppen. Correct zijn. Een groep kunstenaars in Parijs dachten daar anders over. Zij wilden hun gevoel tonen, zij wilden niet binnen de lijntjes kleuren. Ze uitten zich zonder grenzen en regels. En zo ontstond in 1948 Cobra, genoemd naar kunstenaars uit Copenhagen, Brussel, Amsterdam (CoBrA). Karel Appel was één van de oprichters. Van zijn werk kreeg ik altijd de kriebels. Ovalen gevuld met knikkers moesten ogen voorstellen en ze stonden op onlogische plekken. Onvriendelijk werk. Eng zelfs. Maar kenners zeiden dat dat goed was. Maar het lukte mij niet om de Cobrakunstenaars te bewonderen.

Moet dergelijk werk beschermd worden, is nu de vraag. Het museum bij het Stadsplein Amstelveen opende in 1995 om het naoorlogse werk te tonen. En veel mensen hebben het mogen zien. Een deel van het werk was echter eigendom van een rijke zakenman en hij besloot in 2002 om de helft van zijn schilderijen te verkopen. En daarmee begonnen de problemen voor het toen nog toonaangevende museum. Kunst moest worden aangekocht of geleend en dat kost geld. Veel geld. Geld wat met tickets niet kon worden terugverdiend.

Intussen is de tijd veranderd. Wat vroeger werd gewaardeerd wordt nu genegeerd. Zo gaat het in het leven. Wie Cobrakunst wil blijven zien zal ervoor moeten betalen. Maar willen we dat nog wel? Of is het alleen de oude garde die dat wil? Nog steeds willen we iets voelen bij kunst. En bij een onaangenaam tweedimensionaal beeld lukt dat jonge mensen vaak niet. Musea zijn tegenwoordig dynamische, interactieve culturele instellingen. De gebouwen zijn open en toegankelijk. De tijd is veranderd. Waar blijven nieuwe moderne kunststromingen? Ik pleit voor een hernieuwd toegankelijk Amstelveens museum, met H’Art voor kunst, waar rust en dynamiek hand in hand gaan.

Columns Jacobine van den Hoek: https://www.jacobinevandenhoek...