Column Jacobine van den Hoek: Speel mee

Het klinkt heel stom.’ Achter de bar bekeek ik de klanten in het restaurant. ‘Het is alsof ik ‘restaurantje’ speel.’ Mijn zestienjarige collega keek niet-begrijpend. ‘Wat bedoel je?’ Ik schoot in de lach; het was inderdaad een vreemde gedachte. ‘Ik voel me een kind, dat aan het spelen is.’ Hij knikte. Toch vroeg ik me af of hij begreep wat ik bedoelde.

Met mijn vriendin speelde ik vroeger vaak ‘kantoortje’. We maakten bonnetjes, geld en we hadden een kassa en een neptelefoon. Er waren altijd klanten; sommige vreselijk, ze vroegen het meest onmogelijke. Anderen waren juist vriendelijk en begripvol. Als eigenaar van ons kantoortje losten we alles op. We waren een jaar of acht en behoorlijk zelfredzaam. We hielpen iedereen en verdienden heel veel ‘geld’.

Daar moest ik aan denken, zo, achter de bar. Vaker bekijk ik mijn leven van een afstand. Tenminste, als ik mezelf niet laat meeslepen in de hectiek van het leven. En in een restaurant kan het hectisch zijn, heb ik gemerkt. Om klanten goed te bedienen volg je een strak proces. Laat je je afleiden, door klanten, gebeurtenissen of collega’s, dan loopt het spaak. Je stapt uit het proces en raakt controle kwijt. Externe prikkels hadden we in ons ‘kantoortje’ niet. En ook later, toen ik goed werd betaald bij een grote corporate organisatie, was alles overzichtelijk en georganiseerd. Tijdens vergaderingen werden problemen van meerdere kanten besproken en geanalyseerd. Er waren uitgebreide lunches, soms met wijn. We evalueerden van alles en we leerden ervan. Ik ‘speelde’ toen consultant, droeg een mantelpak en hoge hakken.

Ik ben wie ik ben. En ook weer niet. Mijn zoons hebben mogelijk een ander beeld van mij dan een oudcollega of klasgenoot. Aan mijn bureau, of wandelend in het bos, denk ik anders dan dansend op een festival. Altijd valt er iets te leren. Recent, in het restaurant, maar ook als schrijver leerde ik: volg simpelweg het proces. En belangrijker: bewaak je grens.

Wanneer ik nu met een dienblad, balancerend op vijf vingers, mensen bedien, probeer ik me dus niet af te laten leiden. We maken allemaal deel uit van meerdere processen en spelen hierin een eigen rol. Om het spel te begrijpen is het handig om soms even afstand te nemen. Dat is wat ik mezelf op dat moment gunde, naast de jongere collega. ‘Blijf vooral spelen,’ had ik tegen hem moeten zeggen. ‘Neem alles niet te serieus.’

Jacobine van den Hoek