Corona of niet, de griep klopt ook dit jaar aan in Nederland

Vaccineren is op dit moment een beladen woord. Met dank aan corona is nu zelfs de jaarlijks terugkerende griepprik een onderwerp van discussie. Terecht? Niet echt, want de griepprik is al jaren een door velen geaccepteerd en erkend middel voor met name ouderen en kwetsbaren om niet ernstig – soms dodelijk – ziek te worden.

In oktober en november krijgen zo’n 6 miljoen mensen van hun huisarts een uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik. De griepprik is voor mensen van 60 jaar en ouder en voor volwassenen en kinderen met bepaalde medische aandoeningen. De Gezondheidsraad adviseert een aantal risicogroepen om de griepprik te halen, onder wie mensen met bijvoorbeeld luchtweg- en/of longproblemen, diabetes, chronische stoornis van de hartfunctie of verminderde weerstand.

Nadat de griepprik is toegediend, duurt het twee weken eer het lichaam voldoende afweerstoffen heeft aangemaakt. Het is daarom het beste de griepprik te halen tussen half oktober en eind november. De afweerstoffen in het lichaam beschermen meestal ongeveer een half jaar. Daarom wordt aangeraden om de griepprik ieder jaar te halen. Ook al, omdat het griepvirus regelmatig muteert en het vaccin daarop wordt aangepast.

Als u niet tot de doelgroep van de gratis griepprik behoort, kunt u de griepprik zelf betalen. U vraagt dan bij uw huisarts een recept voor de griepprik. U koopt het griepvaccin bij de apotheek en gaat met het vaccin naar uw huisarts die de prik zet. U betaalt voor het vaccin en voor het zetten van de prik. Soms vergoedt de zorgverzekering de griepprik.

Maar lang niet iedereen die een griepprik bij de huisarts kan halen, geeft ook gehoor aan de uitnodiging. Jan Hasselman (64) doet het de laatste twee jaar wel. “Ik was elk jaar wel grieperig, maar dat duurde nooit lang en ik was er altijd heel snel overheen”, vertelt hij. “Ik was van mening dat mijn lichaam wel in staat was om het griepvirus te lijf te gaan. Tot ik twee jaar geleden zo ontzettend ziek ben geweest van de griep. Ik was echt twee weken volledig van de wereld, hondsberoerd en heb bijna de hele winter met de naweeën ervan gelopen. Sindsdien haal ík een griepprik.”

Zijn vrouw daarentegen, die dit jaar als prille zestiger voor het eerste een uitnodiging van de huisarts kreeg, ziet er nog vanaf. Schoorvoetend geeft ze toe, dat al het gedoe om het coronavaccin daar wel een beetje mee te maken heeft. Ofschoon ze wel is gevaccineerd tegen corona, zegt ze snel. “Wacht maar, tot je een keer net zo ziek wordt als ik toen”, waarschuwt haar man, maar haar gezicht spreekt boekdelen. Voorlopig voor haar duidelijk nog geen griepprik. En al was er in de vorige winter weinig aandacht voor, naast de coronapandemie gaan andere infectieziekten – waaronder griep – gewoon door. Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders de gevolgen van griep onderschatten. “Een overgrote meerderheid van de Nederlanders én huisartsen denkt dat gezondheidsproblemen zich beperken tot het moment van ziek zijn. Uit een enquête gehouden onder 1000 Nederlanders en onder 110 huisartsen blijkt dat minder dan 1 op de 10 Nederlanders weet dat gezondheidsproblemen door griep zelfs maanden later nog kunnen optreden”, stelt de Influenza Stichting op haar website.

Maar wat is griep eigenlijk. Griep wordt veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Griep komt in Nederland elk jaar voor. Omdat er verschillende soorten griepvirussen zijn die steeds veranderen, kan iemand telkens opnieuw griep krijgen. Het influenzavirus is zeer besmettelijk en is aanwezig in speeksel, snot en slijm. Het kan daarom makkelijk van mens tot mens worden overgedragen of via voorwerpen die zijn aangeraakt door iemand die het virus bij zich draagt.

(lees verder onder afbeelding)

Een griep verschilt op verschillende vlakken van een verkoudheid. De symptomen van verkoudheid zijn in vergelijking met de griep mild en leiden zelden tot ernstige complicaties. Echte griep is te herkennen aan hoge koorts (binnen 12 uur oplopend tot 39 graden0, koude rillingen, hoofdpijn, heftige spierpijn en vermoeidheid, keelpijn en droge hoest. Griep kan leiden tot longontsteking, hartinfarct, TIA of beroerte, hartritmestoornissen, ontregeling diabetes, achteruitgang nierfunctie of zelfs nog ernstigere gevolgen hebben. Daarom is, zeker voor bepaalde risicogroepen, een griepprik juist aan te raden.

Robin Sandbergen haalt al sinds jaar en dag een griepprik, omdat hij als astmapatiënt tot de risicogroepen behoort. “Natuurlijk ben ik tijdens de wintermaanden soms wel verkouden, maar ik heb – zover ik me kan herinneren – nooit een ernstige griepaanval gehad. Ik haal de prik al jaren en eerlijk is eerlijk, ik heb er nog nooit last van gehad. Misschien de eerste twee dagen na de prik een beetje moe, maar daar blijft het eigenlijk wel bij. Ik hanteer het principe dat dankzij bepaalde vaccins en inentingen ernstige ziekte nu niet meer voorkomen. Natuurlijk griep zal waarschijnlijk nooit verdwijnen, maar je kunt de gevolgen wel beperken door een prik te halen.”

De griepprik bevat een afgezwakte en dode vorm van het griepvirus. Door dit toe te dienen maakt het lichaam afweerstoffen aan en wordt de kans op griep kleiner. Omdat het virus in de prik niet meer leeft, is het niet mogelijk om ziek te worden door de griepprik. Wel kunnen er enkele bijwerkingen optreden, zoals lusteloosheid, hoofdpijn of een lichte verhoging, omdat het lichaam de inenting verwart met een echte infectie. Daaruit blijkt dat de griepprik effect heeft, omdat er afweerstoffen worden gevormd.

De griepprik verkleint de kans op griep, maar is niet verplicht.
Iemand kiest zelf om wel of niet van het aanbod gebruik te maken.

Nol de Vries