Leon van As, ambassadeur circulaire economie duurzaam ondernemen

Leon van Ast stimuleert sinds 2 jaar als ambassadeur circulaire economie duurzaam ondernemen in Noord-Holland. Hoe doet hij dat?

Van Ast: “Als ambassadeur heb ik een goed overzicht van de beschikbare hulpmiddelen om ondernemers op weg te helpen.”

Steeds meer ondernemers, van schoenproducent tot organisatoren van een festival, durven circulair te ondernemen waarbij (grond)stoffen grotendeels worden hergebruikt of het gebruik van nieuwe wordt beperkt. De provincie Noord-Holland stimuleert dit met kennis, netwerk en geld. Leon van Ast, ambassadeur circulaire economie bij de provincie Noord-Holland, brengt de kansen van de circulaire economie onder de aandacht bij de ondernemers. Ook helpt hij hen op weg door ze te wijzen op de beschikbare hulpmiddelen en koppelt hij aandachtspunten terug bij het bestuur van de provincie.

Wat doet een ambassadeur circulaire economie?

“Als ambassadeur heb ik een goed overzicht van wat er is om ondernemers op weg te helpen. Hierdoor verbind ik makkelijk partijen aan elkaar. Zo breng ik samen met de provincie regionale ondernemers-, kennisorganisaties en brancheverenigingen bij elkaar. Zoals GO-NH!, CIRCO Hub Noord-Holland, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, PIM NH, Circulair Westfriesland, Impact Hub Amsterdam, Innovatiefonds Noord-Holland en de Amsterdam Economic Board. Dit worden ook wel de ‘regioversnellers' genoemd. Ik help hen hun ‘instrumenten’ bij de ondernemers te krijgen. Denk aan toegang tot kennis, financiering en strategische hulp bij het maken van businesscases of het faciliteren van netwerkbijeenkomsten.

Ook stimuleer ik onderlinge samenwerking in het provinciale circulaire netwerk. Op verzoek van de provincie komen daarom de regioversnellers 3 keer per jaar bij elkaar. We bespreken dan waar circulaire ondernemers tegenaan lopen en hoe we hen en elkaar daarbij verder kunnen versterken. Ook hebben we in 2024 het Circulair Impact Event georganiseerd in Alkmaar. Een evenement waar zo’n 200 ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf (mkb) bij elkaar kwamen om te netwerken, kennis op te doen en ze te koppelen aan de aanwezige regioversnellers. Dat gaf zoveel energie en inspiratie dat we op donderdag 11 september 2025 een tweede editie organiseren. Op die manier brengen we alle partijen in Noord-Holland rondom de circulaire economie bij elkaar.”

Hoe help je ondernemers?

“De afgelopen 2 jaar heb ik veel succesvolle ondernemers bezocht die uiteenlopende producten en diensten aanbieden. Van olifantengras als onder andere grondstof voor bioplastic en biobrandstof tot een online platform voor het (uit)lenen van spullen. Dat deed ik zelf, maar ook tijdens werkbezoeken met gedeputeerden of Provinciale Staten. Daar keken we naar hun succesfactoren, maar ook naar de uitdagingen. Want wat heb je nodig om circulair succesvol te ondernemen? Die inzichten worden gedeeld met de provincie, onze regioversnellers, maar ook met andere ambitieuze ondernemers. Onder andere via mijn blogs op LinkedIn. Gesprekken zijn ook vaak een startpunt voor ondernemers om strategische ondersteuning of groeifinanciering aan te vragen bij de provincie of de regioversnellers. Ook help ik ze op weg binnen het netwerk door ze te koppelen aan een regioversneller of andere kennispartners.

Elk kwartaal bespreek ik mijn bevindingen met de gedeputeerde circulaire economie, Esther Rommel. Ik geef dan terug waar ondernemers tegenaan lopen, welke provinciale instrumenten goed werken, maar ook waar het beter kan. Zo bleek dat het lastig circulair ondernemen is in de Randstad omdat het moeilijk is om zwaardere milieuvergunningen te krijgen. Doordat circulaire ondernemers vaker reststromen (materialen of stoffen die overblijven na productie van een product) verwerken, hebben ze daar meer behoefte aan. Ze lopen dan geregeld tegen beperkende regels aan op het gebied van geur, geluid en stof. In de Randstad willen we daarnaast veel op een relatief klein oppervlak waardoor niet alles kan. Gelukkig ziet de provincie het belang van de circulaire economie scherp. In de ruimtelijke ambities en keuzes voor Noord-Holland wordt dan ook plaats gemaakt voor circulair ondernemen.

Een ander voorbeeld is dat ondernemers aan mij lieten weten dat ze soms afhaken bij het aanvragen van subsidie, omdat het aanvraagproces te ingewikkeld is. Dat koppel ik dan terug aan de gedeputeerde en het team circulaire economie om te kijken of we dat proces niet ondernemersvriendelijker kunnen maken. De provincie past daarom het proces van enkele subsidieaanvragen aan, zodat het geld beter en eenvoudiger terecht komt bij circulaire mkb’ers.”

De Noord-Hollandse economie moet in het jaar 2050 volledig circulair zijn. Hoe staat het ervoor?

“Ondernemers die circulair ondernemen ervaren veel concurrentie van de lineaire economie (red. een economie waarin producten gemaakt, verkocht, gebruikt en uiteindelijk weggegooid worden en de nadruk niet ligt op het behoud van grondstoffen). Het is daarom echt heel belangrijk dat overheden, zoals de provincie, het goede voorbeeld geven door hun producten en diensten circulair in te kopen. Mkb’ers die circulair ondernemen worden dan beloond. Dat zorgt voor meer vraag naar circulaire producten waardoor bedrijven durven te investeren in de circulaire economie. Wel moeten we ook bereid zijn om een redelijke prijs voor deze producten te betalen, want circulair ondernemen is vaak duurder omdat je de grondstoffen ook na gebruik wilt blijven hergebruiken.

Het is gek dat de bedrijven die lineair ondernemen goedkoper lijken te zijn, maar in de praktijk vaak de gevolgen en de kosten van grondstoffenverspilling afschuiven op de maatschappij. Want de samenleving betaalt bijvoorbeeld voor het verbranden van afval of het schoonmaken en opruimen van vervuiling. Bedrijven produceren bovendien in de lineaire economie nog met veel CO2-uitstoot, maar vervolgens betalen we allemaal de kosten van klimaatverandering. Denk aan het verhogen van dijken. Een circulaire ondernemer biedt een product of dienst aan zonder dat dat ten koste gaat van toekomstige generaties. Sommige ondernemers lukt het zelfs met hun bedrijf bij te dragen aan het herstel van de aarde en biodiversiteit. Dat zijn de échte koplopers van de circulaire economie.”

Wat staat er in 2025 op de planning?

“We gaan door met wat werkt: zoals het regio-overleg en het Circulair Impact Event. Ook het bezoeken van de échte koplopers onder het bedrijfsleven om zo het belang van circulair ondernemen te laten zien en op te halen wat circulair ondernemen (nog meer) nodig heeft. Maar we gaan dit jaar ook in gesprek met diverse partijen over hoe we de financiering van circulaire businessmodellen kunnen vereenvoudigen en verbeteren. Anders gezegd: Hoe verhogen we de slagingskans om investeringsgeld of financiering te krijgen voor circulaire ambities van ondernemers? Hoe kunnen we ondernemers helpen een betere aanvraag in te dienen? Of kunnen overheden, ondernemers en regioversnellers zelf meer initiatief nemen voor het vergroten van de financieringsopties voor circulaire mkb’ers?

Je ziet namelijk nog vaak dat banken het moeilijk vinden om circulaire initiatieven op waarde te schatten. Daardoor komen ondernemers moeilijk aan de juiste financiering. Dat heeft te maken met het feit dat circulaire ondernemers werken met andere businessmodellen, waardoor hun bedrijfsactiviteiten vaak afwijken van wat banken gewend zijn. Sommige bedrijven maken en verkopen bijvoorbeeld niet een product, maar werken met het verhuren ervan. Als provincie willen we niet op de stoel van deze ondernemers zitten, maar wel partijen bij elkaar brengen om te kijken wat er nog meer mogelijk is om hun circulaire ambities financieel waar te maken.
Daarnaast organiseer ik namens de provincie in samenwerking met de regioversnellers komend jaar 5 verdiepingsmiddagen voor mkb’ers. Tijdens deze middagen staan naast circulaire financiering ook zaken als het opstellen van een circulaire strategie, ketensamenwerking en de implicaties van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD, over het rapporteren van duurzaamheidsinitiatieven binnen een bedrijf) centraal.”

Wat drijft je om nog een jaar door te gaan?

“Ik krijg veel energie van de provincie Noord-Holland omdat die echt werk maakt van de circulaire economie. Zowel de gedeputeerde als het team circulaire economie zijn hierover gepassioneerd omdat ze allen ervan overtuigd zijn dat we veel zorgvuldiger moeten omgaan met onze grondstoffen. Juist door op zoek te gaan naar nieuwe economische circulaire bedrijfsmodellen. Waarmee we ook nog eens toewerken naar een brede welvaart voor iedereen. En dat is ook waarom ik mij voor de circulaire economie inzet. We moeten en kunnen niet langer de welvaart van morgen naar het heden toe-eigenen. Daarmee doen we toekomstige generaties en onze planeet onrecht aan. Iedereen weet hoe kwetsbaar ons ‘thuis’ is, zwevend in een oneindig groot en leeg heelal. En als je vanuit die ruimte daarnaar kijkt, dan zie je ook dat onze grondstoffen beperkt zijn tot dat kleine blauwe stukje aarde. Toch doen we alsof we hier oneindig gebruik van kunnen maken. Maar dat is niet zo. Dat motiveert mij, want hoe we nu handelen bepaalt de wereld die we achterlaten. De keuze waar we voor staan is daarom simpel: veranderen of verspillen. Ik kies voor verandering door als circulair ambassadeur van de provincie Noord-Holland mee te bouwen aan een economie die niet uitput, maar waarde behoudt, hergebruikt en herstelt.”

Meer informatie

Meer weten over wat de provincie doet voor circulaire ondernemers? Bekijk de programma’s en regelingen op de pagina Innovatief midden- en kleinbedrijf (mkb). Of blijf via de pagina Circulaire Economie op de hoogte van de ontwikkelingen in de circulaire economie in Noord-Holland.

Foto's Provincie NH