Column Maarten de Haan: terugkeer van het gemeentelijk energiebedrijf

Terwijl velen van ons staan te trappelen om op vakantie te gaan of al op vakantie zijn, deel ik graag wat overpeinzingen wat betreft de uitdagingen met betrekking tot energietransitie.

Amstelveen heeft de ambitie om in 2040 onafhankelijk te zijn van fossiele energiebronnen, met andere woorden: van het gas af. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan want als we kijkennaar “traditionele alternatieven voor gas” kom je al snel uit bij hoogtemperatuur warmtenetten voor oudere wijken (met slecht geïsoleerde oudere huizen) of all electric- oplossingen voor nieuwe buurten (met goed geïsoleerde nieuwe huizen).

Het probleem met de bovenstaande aanpak is dat het warmtenet niet echt duurzaam is want de warmte wordt opgewekt door het verbranden van afval en de aansluitingen op het warmtenet zijn beperkt in Amstelveen. Er zijn dus vele (oudere) wijken in Amstelveen waar een goede duurzame (lange termijn) oplossing ontbreekt.

Is de hybride lucht-warmtepomp dan geen duurzame oplossing voor matig geisoleerde woningen? Op individueel niveau lijkt een lucht-warmtepomp interessant want je bespaart op gas en als het nodig is springt de gasketel aan. Maar als iedereen voor deze oplossing kiest in mijn wijk Elsrijk-West, dan zijn er al 11 extra transformatorhuisjes nodig om al die elektriciteit op te wekken voor de lucht-warmtepomp, want het probleem van de lucht-warmtepomp is dat die relatief lage-lucht- temperatuur moet ophogen van 2-6 graden in januari om tot een aangename 20 graden in huis te komen, daar is veel elektriciteit voor nodig.

Zijn er alternatieve warmtebronnen? Ja, maar we hebben de hulp nodig van de gemeente om deze ontsluiten, denk hierbij aanenergie uit (temperaturen in de winter):

• geothermie: de diepe bodem: gemiddelde temperatuur van 70 graden

• aquathermie: diep/stromend water, gemiddelde temperatuur van 10 graden 

• riothermie: rioolwater/waterleiding, gemiddelde temperatuur van 12 graden

Op het eerste zicht lijkt geothermie natuurlijk een mooie oplossing qua temperatuur maar het ontsluiten van deze bron is helaas een langetermijnoplossing waar nog veel onderzoek, overleg en vergunningen aan vooraf moeten gaan.

Aquathermie en riothermie zijn echter bestaande warmtebronnen die “slechts” aangesloten moeten worden aan woningen. Door de hogere gemiddelde temperaturen van deze bronnen is er minder elektriciteit nodig om deze te verhogen naar een aangename woningtemperatuur. Een ander voordeel is dat deze bronnen al beheerd worden door de gemeente (eventueel in combinatie met het waterschap).

Hoog tijd dus om na te gaan nadenken over de oprichting van een gemeentelijk energiebedrijf dat de Amstelveners gaat helpen om onze energietransitie handen en voeten te geven.

Soms moet je achteruit kijken om vooruit te komen!