Kabinet versoepelt regels voor mensen in de bijstand

Vandaag geeft minister Schouten invulling aan ruim 20 maatregelen die de Participatiewet meer in balans moeten brengen. Zo wordt de opstap naar werk gemakkelijker, mogen mensen in de bijstand giften ontvangen tot € 1.200 en komen er ruimere mogelijkheden voor het geven van mantelzorg.

De Participatiewet is een wet die bijstandsgerechtigden vaak goed ondersteunt, maar waarvan regels in de praktijk af en toe niet uitpakken zoals deze zijn bedoeld. De afgelopen periode is er uitvoering gesproken met bijstandsgerechtigden, gemeenten en andere professionals over de invulling van de in juni gepresenteerde maatregelen in het beleidsplan Participatiewet in Balans. Dat heeft geresulteerd in concrete stappen om vertrouwen centraal te stellen en gerichte hulp richting werk te bieden.

Minister Schouten: “Het is belangrijk dat iedereen mee kan doen. Het liefst via werk. Voor wie dat niet mogelijk is, moet er een goed vangnet zijn. Binnen dit vangnet moeten we vervolgens realistisch kijken naar wat mensen kunnen. Persoonlijke hulp werkt het beste. Daar bieden de voorstellen de mogelijkheden toe. Ook komt er meer ruimte voor een helpende hand uit de omgeving.”

Bijverdienen, giften en mantelzorg

Zo moet de opstap naar werk vanuit de uitkering gemakkelijker worden. Op dit moment gelden er verschillende regels rond bijverdienen. Dat zorgt voor verwarring. Daarom komt er één duidelijke regeling: voor iedereen geldt een volledig jaar dat bijverdiensten voor 15% buiten beschouwing blijven. Wie door individuele omstandigheden zoals een medische beperking of mantelzorgtaken niet meer uren kan werken, kan een verlenging krijgen van deze regeling.

Daarnaast moet de ‘boete op compassie’ verdwijnen, vindt minister Schouten. Een bijstandsgerechtigde moet niet direct gekort worden op de uitkering na het in ontvangst nemen van hulp – denk aan een storting van een familielid om zo toch de huur te kunnen betalen of een boodschappentas. Met het laten vervallen van deze strenge maatregel mag een bijstandsgerechtigde straks giften aannemen, gedacht wordt aan €1.200 per jaar, zonder meldplicht.

De minister licht ook het belang van mantelzorgers uit, volgens haar van onschatbare waarde. Niet alleen voor de mensen aan wie zij zorg verlenen, maar ook voor de samenleving als geheel. Daarom mogen bijstandsgerechtigden die (nog) niet kunnen werken voortaan zonder toestemming mantelzorg verlenen. Ook wordt er soepeler opgetreden bij gezamenlijke rekeningen tussen verzorger en verzorgde. Tijdelijk bij elkaar inwonen heeft ook geen consequenties meer voor de bijstand.

Meedoen naar vermogen

Verder komt er ook een bufferbudget, een aanpassing in de zoektermijn naar werk voor jongeren en zet de minister in op het vergroten van de vakkundigheid van professionals: hen alle ruimte bieden om náást de bijstandsgerechtigden te staan. Niet tegenover.

De verschillende maatregelen moeten niet regels, maar de mens weer centraal stellen in de Participatiewet. Zodat iedereen mee kan doen naar vermogen.

Per juli 2024 moeten alle maatregelen ingaan. Woensdag 14 december debatteert de Tweede Kamer over de voorstellen van minister Schouten.